GLUON nodigde kunstenaar Jonas Lund uit voor een residentie bij het Belgische technologiebedrijf Televic. Televic ontwikkelt, produceert en installeert hoogtechnologische communicatiesystemen van het hoogste niveau voor specifieke nichemarkten.
Significant Other van Jonas Lund is een intelligente, genetwerkte sculpturale display. Het duo van installaties met twee schermen en camera’s legt beelden en informatie vast die tussen twee locaties worden gedeeld. Met betrekking tot het idioom “Before you judge a person, walk a mile in their shoes”, vraagt Lund: “Kunnen netwerkmogelijkheden deze uitwisseling van perspectieven en visies op de wereld op een meer uitgebreide manier mogelijk maken?” Zijn vraag geeft inzicht in het complexe systeem van onderlinge relaties, oordelen en performatieve provocaties in het tentoongestelde werk. Significant Anders is geen uitzondering op Lund’s grotendeels kritische en tegelijkertijd speelse praktijk om te wijzen op processen van productie, gegevensverzameling, participatie en het breed in vraag stellen van de manieren waarop mensen en machines binnen systemen werken, en hoe ze op elkaar inwerken en wederzijdse waarde creëren. Vanaf het plafond zijn twee camera’s en flatscreens in een V-vorm achter elkaar geplaatst. Hangend aan het dak wordt elk sculpturaal apparaat licht gekanteld in de richting van de grond bij het passeren van de kijkers. Een beetje zoals bij beveiligingscamera’s en CCTV-monitoren in de metro, gaat Significant Other veel verder dan het weergeven van wat de camera ziet. De apparaten zijn geprogrammeerd om “de emotionele toestand” van elke figuur die hun pad kruist te lezen en vast te leggen. Hoe dit precies wordt gerealiseerd blijft enigszins verdoezeld (de code en algoritmen die achter de schermen zijn begraven), maar wat wel gezegd kan worden is dat de gegevens die uit de beelden worden gehaald, worden vergeleken en gecontrasteerd met de gegevens van de tegenhanger die uit de beelden op de locatie van de partner worden verzameld. De intelligente machines trekken conclusies over de tegengestelde gegevens en communiceren de resultaten via pop-ups en statistieken. Bezoekers worden geconfronteerd met opvallende tekstuele informatie zoals; “U bent 22% meer tevreden”. De afgeleide uitspraken komen tot stand door het gebruik van een generatief adversarial network (GAN), een machinaal leersysteem dat twee kunstmatige neurale netwerken (ANN’s) (oorspronkelijk abstract gemodelleerd naar biologische neurale netwerken) gebruikt om met elkaar te strijden in een kader van algoritmen die samenwerken om veelzijdige gegevens te verwerken. De gekoppelde apparaten, die real-time portalen worden, verzamelen gegevens en verzenden deze — die de interpretaties, representaties en conclusies van de machine over de voorbijgangers in beeld brengen — in directe tegenstelling tot de andere locatie. Er ontstaat concurrentie tussen de twee locaties. Hoe vergelijken ze zich? Hoe begrijpen en evalueren de bezoekers wat de media hen vertelt? Of beter gezegd, wat de machine heeft bepaald? Mensen provoceren de machine, de machine provoceert de mensen, de plaats(en) dienen als podium voor meerdere engagementen die emoties en geconstrueerde percepties tussen mensen en intelligente apparaten genereren. Als een vorm van voortdurende communicatie roept Significant Other vragen op met betrekking tot het begrijpen van wat de machine en de persoon ontcijfert, wat ze wederzijds blijven beoordelen en leren in ruil daarvoor. De titel die aan het werk wordt gegeven, betekent meestal de “andere helft” van een twee-persoonsrelatie. Het werk zelf bestaat uit sets van relaties. Enerzijds is er de relatie tussen de twee (netwerk)machines, de twee instellingen en de mensen die ze bezoeken. Anderzijds is er de relatie en de ontmoeting tussen de persoon en het kunstwerk. Significant Other brengt nieuwe implicaties met zich mee voor de bijzonder genderneutrale term, en roept veel reacties en perspectieven op over de relaties tussen de machines, de mensen en hun omgeving.
Bekijk hier interview met Jonas Lund
OVER JONAS LUND
Jonas Lund (°1984, Zweden) maakt schilderijen, sculpturen, foto’s, websites en performances die kritisch reflecteren op hedendaagse netwerksystemen en technologische innovaties. Hij behaalde een MA aan het Piet Zwart Instituut, Rotterdam (2013) en een BFA aan de Gerrit Rietveld Academie, Amsterdam (2009). Hij had solotentoonstellingen in Whitechapel Art Gallery (Londen), Steve Turner (Los Angeles), Växjö Konsthall Zweden, Boetzelaer|Nispen (Amsterdam), Showroom MAMA (Rotterdam), New Museum (New York), en had werk opgenomen in tal van groepstentoonstellingen, waaronder in Carrol/Fletcher (Londen), ZKM (Karlsruhe), Van Abbemuseum (Eindhoven), Witte De With (Rotterdam).
